Δάνεια με ρήτρα ελβετικού φράγκου – Καταχρηστική Ρήτρα – Δικαιώματα Καταναλωτών – Απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) εξέδωσε μια απόφαση-ορόσημο, κηρύσσοντας ορισμένους συμβατικούς όρους, που σχετίζονται με δάνεια σε ελβετικό φράγκο (CHF) καταχρηστικούς και, ως εκ τούτου, άκυρους. Η δικαστική διερεύνηση των όρων των συμβάσεων των δανείων με ρήτρα σε ελβετικό φράγκο, ξεκίνησε κατόπιν υποβολής προδικαστικού ερωτήματος ενός Πολωνικού Δικαστηρίου, προς το Δικαστήριο της ΕΕ, σχετικά με τη νομιμότητα των διατάξεων, περί μετατροπής νομίσματος σε ενυπόθηκα δάνεια, που συνδέονται με το ελβετικό φράγκο (CHF). Το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι οι όροι αυτοί, οι οποίοι δεν αποτελούσαν μέρος ατομικής διαπραγμάτευσης, πριν την κατάρτιση της σύμβασης, και αποσκοπούσαν στην μετατροπή των δόσεων του δανείου σε πολωνικό νόμισμα [ζλοτυ] με τη χρήση μεταβαλλόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, ήταν καταχρηστικοί.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία τής προστασίας των καταναλωτών, και αποφαίνεται ότι οι όροι, που θεωρούνται καταχρηστικοί δεν μπορούν να επιβληθούν νομικά στους πελάτες της τράπεζας και να αποκτήσουν εγκυρότητα. Η ετυμηγορία ενισχύει τη θέση των καταναλωτών, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ακυρώσουν τέτοιες συμβάσεις.
Επιπλέον, το Δικαστήριο της ΕΕ τονίζει εμφατικά ότι τα εθνικά δικαστήρια οφείλουν να μην εφαρμόζουν τις καταχρηστικές ρήτρες, ώστε αυτές να μην παράγουν δεσμευτικά αποτελέσματα έναντι του καταναλωτή, εκτός αν ο καταναλωτής αντιτίθεται σε αυτό.
Σημαντικό σημείο της δικαστικής απόφασης αποτελεί η απόρριψη τού ισχυρισμού της πολωνικής τράπεζας, ότι θα επλήττεο και θα απειλείτο η σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, αν οι τράπεζες δεν είχαν τη δυνατότητα να ζητήσουν από τους καταναλωτές μια τέτοια αποζημίωση, σε περίπτωση ακύρωσης των καταχρηστικών ρητρών. Ειδικότερα, το Δικαστήριο της ΕΕ υπογράμμισε ότι το επιχείρημα αυτό, για την απειλή των χρηματοπιστωτικών αγορών, δεν ασκεί καμία επιρροή στην ερμηνεία τής οδηγίας, που έχει τεθεί σε ισχύ για την προστασία των καταναλωτών. Μάλιστα, το Δικαστήριο επεσήμανε ρητώς ότι οι επαγγελματίες δεν μπορούν να καταστρατηγούν τους όρους και τους σκοπούς της οδηγίας για λόγους διαφύλαξης τής σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ
Καταλήγοντας, το Δικαστήριο της ΕΕ αποφανθεί ότι:
α] ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να ζητήσει από το πιστωτικό ίδρυμα αποζημίωση, επιπλέον της επιστροφής των μηνιαίων δόσεων και των εξόδων, που κατέβαλε, για την εκτέλεση της σύμβασης, καθώς και την καταβολή των νόμιμών τόκων υπερημερίας, από την ημερομηνία όχλησης, λόγω της καταχρηστικής ρήτρας σε σύμβαση.
β] Το ίδιο Δικαστήριο έκρινε ότι το πιστωτικό ίδρυμα δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον καταναλωτή αποζημίωση, επιπλέον της επιστροφής του κεφαλαίου, που χορηγήθηκε προς εκτέλεση της σύμβασης, καθώς και την καταβολή των νόμιμων τόκων υπερημερίας από την ημερομηνία όχλησης.
[δημοσιεύθηκε στις 27-6-2023 σε https://www.policenet.gr]
